CISCO iOS device ေတြမွာ ပါ၀င္တဲ့ အရာေတြ အေၾကာင္းေလး ေျပာရေအာင္

(၁). ROM ထဲမွာ cisco device ေတြကို start လုပ္ဖို႕ အေရးၾကီးတဲ့ bootstrap နဲ႕ POST နဲ႕ ROM monitor ပရိုဂရမ္ေတြ ပါ၀င္ၿပီး တမ်ိဳးအားျဖင့္ အားလံုးေပါင္း mini-IOS လို႕ ေခၚဆိုႏိုင္ပါတယ္။
Bootstrap(Program)
bootstrap ကေတာ့ cisco device ေတြရဲ႕ ROM ထဲက Microcode မွာ သိမ္းဆည္းေလ့ရွိပါတယ္။ Router ကို Boot လုပ္ဖို႕နဲ႕ iOS ကို Loading ဆြဲတင္ေပးမယ့္ Program ေလး တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
POST(Program)
ဒီ program ကလဲ ROM ထဲက Microcode ထဲမွာပါပဲ။ POST ကေတာ့ ကြန္ျပဴတာတုန္းက BIOS ရဲ႕ POST အလုပ္လုပ္ပံုလိုပဲ iOS device ေတြရဲ႕ Hardware ေတြကို စစ္ေဆးေပးၿပီး interface(ports) ေတြကိုလဲ ရွိ/မရွိ စစ္ေဆးေပးပါတယ္။
ROM Monitor
Rom monitor က ဘာနဲ႕ တူသလဲဆိုေတာ့ CMOS နဲ႕ ခပ္ဆင္ဆင္ပါ။ သူက Testing နဲ႕ troubleshooting အတြတ္ပါ။ ဒီေကာင္ေလးက အေရးၾကီးတဲ့အတြတ္ မွတ္သားထားေစခ်င္ပါတယ္။
Mini iOS
ဒီေကာင္က ဘာနဲ႕တူသလဲဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႕ windows OS မွာ ဆိုရင္ NTLDR နဲ႕ တူၿပီး RX_Boot လို႕လဲ ေခၚဆိုၾကပါတယ္။ သူက iOS ကို Flash Memory ဆီသို႕ load လုပ္ဖို႕ရန္ျဖစ္ပါတယ္။


(၂). RAM(Temporary) ႏွင့္ NVRAM(Permenent)
**RAM ဆိုသည္မွာ packet buffer ေတြ၊ ARP cache နဲ႕ routing table ေတြကို ခဏသိမ္းေပးတဲ့ ေနရာျဖစ္ၿပီး configuration ေတြ ခဏသိမ္းေပးထားတဲ့ ေနရာျဖစ္ပါတယ္။ သို႕ေသာ္ power ျဖတ္ပစ္လိုက္ပါက configuration မ်ား ေပ်ာက္ကြယ္သြားမည္။
ခဏသိမ္းေပးထားတဲ့ config ေတြ ၾကည့္ခ်င္ရင္ show running-config
**NVRAM ဆုိသည္မွာ RAM ေပၚမွာ သိမ္းထားတဲ့ configuration ေတြကို သူ႕ထဲ ေျပာင္းသိမ္းလိုက္ရင္ power ျဖတ္ပစ္လိုက္လည္း သိမ္းေပးထားမယ့္ permenent storage ျဖစ္ပါတယ္။
perment config ေတြကို ၾကည့္ခ်င္ရင္ show startup-config
**RAM ထဲက config ေတြကုိ NVRAM ထဲသိမ္းခ်င္ရင္ ေအာက္က command ႏွစ္ခုထဲက ၾကိဳက္တဲ့ commad သံုးႏိုင္ပါတယ္။
write memory
copy running-config startup-config

(၃). Flash Memory
Cisco IOS firmware တစ္ခုလံုးကို သိမ္းထားတဲ့ ေနရာျဖစ္ပါတယ္။ INTEL ရဲ႕ EEPROM သံုးထားတယ္လို႕ ဖတ္ထားဖူးပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ Flash ျဖစ္ေနၿပီး EEPROM ဘာလို႕ျဖစ္ေနလဲ နားမလည္ပါ။
iOS version နဲ႕ flash အေျခအေန ၾကည့္ခ်င္ရင္ command က show flash

(၄). Configuration Register
configuration register ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ကြန္ျပဴတာေတြမွာ BOOT Priorities နဲ႕တူပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူက value နဲ႕သြားတာပါ။ ကြန္ျပဴတာမွာက်ေတာ့ Device တစ္ခုခုနဲ႕ boot priority ထားတာပါ။ အဲဒါေတာ့ ကြာသြားပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ ေနာက္ပိုင္းမွာ configuration register အေၾကာင္းကို ေျပာေပးပါမယ္။ ဒီအေၾကာင္းက ccna မွာေတာ့ မပါ၀င္ပါဘူး။ စိတ္၀င္စားစရာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေကာင္းပါတယ္။

အက်ဥ္းခ်ဳပ္
ROM(mini IOS) =Bootstrap + POST + ROM Monitor
RAM= Temporary configrations
NVRAM = Permenent configuration
Flash memory = Cisco IOS firmware
Configuration Register = Boot Priorities

Myanmar ITGroup